- cupiditas
- cŭpĭdĭtas, ātis ( gen. plur. rarely -tatium, Cic. Sest. 66, 138; Sen. Ep. 5, 7), f. [cupidus], a desire, wish, longing, in a good and (more freq.) in a bad sense.I.In a good sense, a longing, desire.(α).With gen.:(β).
insatiabilis quaedam veri videndi,
Cic. Tusc. 1, 19, 44:cognoscendi,
id. ib.:imitandi,
id. Brut. 92, 317:mirabilis pugnandi,
Nep. Milt. 5, 1 al.:justi et magni triumphi,
Cic. Pis. 25, 59:gloriae,
id. ib.:mira studiorum,
Tac. Or. 2:cibi,
appetite, Cels. 2, 3 al. —With ad:(γ).tanta cupiditas ad reditum,
Cic. Phil. 1, 4, 9:tanta ad venandum,
Curt. 9, 1, 33.—Absol.:II.nimis flagrare cupiditate,
Cic. de Or. 1, 30, 134:nimis confidere propter cupiditatem,
on account of warm desire, id. Off. 1, 21, 73:de voluntate tuā, ut simul simus, vel studio potius et cupiditate non dubito,
eager longing, id. Att. 12, 26, 1; cf.: tanta erat magnificentia apud opulentiores, cupiditas apud humiliores, devotion, enthusiasm, Auct. B. G. 8, 51 fin. —In a bad sense, a passionate desire, lust, passion, cupidity.A.In gen.(α).With gen.:(β).pecuniae,
Caes. B. G. 6, 22; Quint. 7, 2, 30 al.:praedae,
Caes. B. G. 6, 34:praeceps et lubrica dominandi,
Cic. Phil. 5, 18, 50:laedendi,
Quint. 5, 7, 30:diutius exigendi mercedulas,
id. 12, 11, 14 et saep. —Absol.:b.vel libido vel cupiditas,
Cic. Tusc. 4, 19, 44:vita maxime disjuncta a cupiditate,
id. Rosc. Am. 14, 39:caeca ac temeraria dominatrix animi cupiditas,
id. Inv. 1, 2, 2:mala,
Ter. Heaut. 1, 2, 34:vita hominum sine cupiditate agitabatur,
Sall. C. 2, 1:indomitas cupiditates atque effrenatas habere,
Cic. Verr. 2, 1, 24, § 62; cf.:domitas habere libidines, coërcere omnes cupiditates,
id. de Or. 1, 43, 194 et saep.:P. Naso omni carens cupiditate (i. e. non appetens provinciam),
id. Phil. 3, 10, 25:temeritatem cupiditatemque militum reprehendit,
immoderate love of fighting, Caes. B. G. 7, 52.—Carnal desire, lust, Plin. 36, 5, 4, § 21;2.of animals,
Col. 6, 27, 4.—Transf., the object of desire (cf. epithumia):B.alicujus ex inpurissimis faucibus inhonestissimam cupiditatem eripere,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 6, § 19; cf. id. Scaur. 14, 45.—In partic.1.A passionate desire for money or other possessions; avarice, cupidity, covetousness:b.nisi ipsos caecos redderet cupiditas et avaritia et audacia,
Cic. Rosc. Am. 35, 101;so with avaritia,
Quint. 12, 1, 6; Suet. Dom. 9:et contemptus pecuniae et cupiditas,
Quint. 7, 2, 30;opp. abstinentia,
Suet. Dom. 9; 10:cupiditas causa sceleris fuit,
Quint. 5, 12, 6 Spald.; 3, 5, 10; 5, 10, 34; Suet. Calig. 44 al.—The passion of love:c.cupiditatis ardor,
Curt. 8, 4, 27:insana,
Val. Max. 7, 3, 10:aliquam non cupiditate tantā diligere, ut, etc.,
Suet. Calig. 24.—Greediness of gain in trade, usury, overreaching, fraud, Cic. Att. 1, 17, 9.—d.The lust of power, ambition (post-Aug.):2.non te propria cupiditas, sed aliena utilitas principem fecit,
Plin. Pan. 7.—An undue partiality, spirit of party:(testes) aut sine ullo studio dicebant, aut cum dissimulatione aliquā cupiditatis,
Cic. Fl. 10, 21; 26, 64; id. Planc. 17, 43; Liv. 24, 28, 8.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.